Orkney's en Shetlandeilanden Dag 5: Shetland eilanden

Orkney's en Shetlands

maandag 9 juli 

Dag 5: Shetlandeilanden

De boot komt al rond 7 uur (de bus moet al van boord) maar wij kunnen wat later ontbijten. De boot blijft namelijk de hele dag liggen en dat is gunstig voor 1 dame uit de groep die na een roerige nacht flink zeeziek is geworden. (er waren er meer!) Aangezien ze ook flink diarree heeft wil ze graag in bed blijven maar hierdoor gaan de alarmklokken rinkelen bij de bemanning. Ze zijn zo bang dat er een virus is uitgebroken dat ze wel mag blijven maar volledig in quarantaine moet. Haar kamergenoot en ik mogen er zelfs niet meer bij! Ze kan in ieder geval rusten als wij van boord gaan en het Mainland gaan verkennen.

De eilanden liggen 200  km ten noorden van Schotland, zo'n betje op dezelfde hoogte als Bergen in Noorwegen. Het leven is vooral gericht op en gevormd door de zee en tot eind 15e eeuw hoorde de eilanden bij Scandinavië. Het Noors werd zelf pas in de 18e eeuw vervangen door het Engels. Meer dan 100 eilanden met samen meer dan 1000 mijl kust (klippen en zandstranden)

Eeuwenlang leefde men van visserij en een beetje landbouw maar door de ontdekking van de olie in de Noordee kwam hier een belangrijke overslaghaven voor aardolie, wat zorgde voor een economische impuls voor de bewoners.

We rijden eerst naar het meest zuidelijke puntje: Sumburgh Head. Hier bij de vuurtoren (we hebben zojuist de landingsbaan overgestoken van de luchthaven) zit een groot deel van de zeevogelkolonie en we zien duizenden puffins (papegaaiduikers) en ook een zeehond. De kolonie Jan Van Genten zit vooral in het noorden. 

Hierna is het tijd voor de belangrijkste archeologische opgraving van de Shetlands: Jarlshof.  Opgravingen uit verschillende periodes:

- Bronzen Tijdperk  ovale hutten uit 2500 - 1000 v. Chr.: centrale ruimtes met open kamers erom heen + stenen werktuigen zijn gevonden

-  Ijzeren Tijdperk woningen uit de jaren 500 v. Chr. - 100 na Chr. De huizen zijn rond met dunnen muren om meer ruimte te hebben. Ook een broch = woontoren uit deze tijd. De huizen zijn later door de Picten omgebouwd tot wheelhouse = huizen met binnenmuren die als spaken haaks op de buitenmuur staan

- Vikingentijd 8e eeuw of wat eerder. Zij bouwden hier een langhuis met grote ruimtes om te slapen en te wonen met aan het eind de keuken 

- Middeleeuwen. een Middeleeuwse toren en een boerenhoeve. De landeigenaar bouwt er ook zijn huis wat nu veranderd is in een ruïne.

Ook dit komplex is eind 19e eeuw ontdekt na een grote storm (net als Skara Brae op de Orkney's).

Dan is het tijd voor een heerlijke lunch in het hotel naast Jarlshof: heerlijke tomatensoep of champignonsoep en de lekkerste sandwiches met allerlei soorten beleg en koffie en thee. We zijn weer gevoed en verwarmd en rijden richting het noorden. We gaan weer een beetje natuur snuiven. We parkeren de bus en gaan wandelen langs een dubbel strand richting het schiereilandje Saint Ninian's Isle. Op het eiland stond vroeger een keltisch klooster. Resten van wat hier ooit gevonden is zal ik later zien in het museum in Edinburgh. Het is heerlijk wandelen en schelpen zoeken en een paar honden lopen vrlijk met ons mee dankzij stokken gooienden hondenliefhebbers uit de groep.

Verder waar na te zijn uitgewaaid naar Scalloway. Dit was tot de 18e eeuw de hoofdstad.  Na een fotostop komen we bij de rui"ne van Earl Patrick's castle, een kasteel uit de jaren 1600. Er is een klein museum bij maar ik besluit nog even door te rijden naar het museum in Lerwick, vlalbij de haven waar de boot ligt.

Lerwick = Leir vik = kleikreek / modderige baai. Aan het Free Field Hay's dock is het museum en archief van de eilanden. Mooi ingedeeld en zeer overzichtelijk en met veel gebruiksvoorwerpen krijg je een goed beeld van het leven op de Shetlands door de eeuwen heen.

En dan is het al weer tijd om terug te keren naar de boot. Om half 6 is de afvaart alweer richting Kirkwall en Aberdeen. Het schip maakt vlak na de afvaart nog een vreselijk slagzij  (alle toetjes vliegen van het karretje!) maar verder is de overtocht redelijk rustig. Heerlijk eten aan boord en dan nog wat lezen en slapen. Morgen weer vasteland onder de voeten.

Gr. Tonny