17 – 20 oktober: Thorn – Maastricht (2)

18 oktober: Thorn – fietstocht Maasvallei

We hebben sinds dit weekend de dikkere dekbedden bij ons en we hebben heerlijk geslapen in een warm bed. Het weer is ook goed en na het ontbijt besluit ik om nog even een kijkje te nemen in de abdijkerk. Mijn museumjaarkaart is nog steeds geldig in coronatijd en gisteren heb ik vlug een rondje gelopen en niet alles bekeken. Als ik aankom is de mis van 10 uur nog bezig met max. 30 mensen en ik moet dus even buiten wachten (anders zou ik nummer 31 zijn). Maar als de gelovigen de kerk uit zijn mag ik naar binnen en het scannen van de kaart volgt na het bezoek.

In de begintijd van de abdij stond hier een kleine kerk met wat houten gebouwen. In de 12e eeuw wordt het verbouwd tot een romaanse kerk en in de 14e eeuw werd het vervangen door een gotische kerk. De crypte en het westelijk deel zijn nog uit die tijd maar eind 18e eeuw is er een grote verandering in het interieur en is het grotendeels barok: witte muren – marmeren vloeren – kapitelen op de zuilen etc. Ernaast stond een parochiekerk, gewijd aan de aartsengel Michaël. Als de Fransen komen in 1794 wordt het klooster opgeheven – de stiftdames vluchten en alle gebouwen van de abdij worden in beslag genomen, verkocht of afgebroken. De abdijkerk mag blijven staan en wordt de parochiekerk en de St. Michaël kerk, in slechte staat, wordt afgebroken. In de 19e eeuw wordt de torenspits afgebroken en er komt een massieve klokkentoren op de kerk. In diverse kapellen hangen mooie schilderijen waaronder “de aanbidding van de herders” in de stijl van Rubens – “de Kruisafneming” is een kopie in spiegelbeeld van het doek van Rubens – “de bewening van Christus” , een interpretatie van het doek van Antonie van Dyck.

Het hoofdaltaar komt uit de inboedel van een kloosterkerk in Roermond. Bij de trap naar het koor hangt een doek (weer met invloed van Rubens) over “de inscheping van de H. Ursula en haar Elfduizend maagden” uit de 17e eeuw. Boven het middenschip hangt een zogenaamde Marianum: 2 tegen elkaar geplaatste Mariabeelden. Vanaf het koor moesten de stiftdames de dienst bijwonen en zij konden daar vanuit de abdij komen. Daar is ook de kapittelzaal: de abdis regeert vanuit de abdij , bijgestaan door maximaal 20 adellijke stiftdames en 6 kanunniken. Zij behartigen geestelijke en later ook wereldlijke belangen en de stiftdames moesten kunnen aantonen dat ze minimaal 4 generaties deel uitmaakten van de hoogste adelstand. Het orgel is uit de 18e eeuw en in de crypte (14e eeuw maar waarschijnlijk was er al een romaanse voorganger) liggen relieken, de onderarm van de H. Benedictus o.a., en in een loden kist de beenderen van Hilsondis, de vrouw van de stichter. Bevoorrechte mensen werden hier vroeger begraven. Mooi kerk en zeer de moeite waard om te bezoeken.

Hierna maken we nog en wandeling door het stadje en bezoeken we het Gemeentemuseum. Hier lezen en zien we alles over de abdij Thorn – de muziekgeschiedenis van de 2 harmonieën (de bokken en de geiten) beroemd over de hele wereld – panorama Thorn: een handgemaakte driedimensionale maquette van het stadje op een schaal van 1:100 en er is een tijdelijke tentoonstelling van een kunstenares uit Thorn: Angeles Nieto. Een Madrileense die hier al jaren woont en studeerde in Maastricht. Ze werkt met verschillende technieken en maakt ook prachtige foto’s. Mooi museum en je krijgt een mooi beeld van de geschiedenis van Thorn.

We lunchen in de camper (horeca is natuurlijk gesloten) en dan nemen we de fiets voor een mooie tocht in de Maasvallei. De VVV had een folder over de kleine stadjes aan de Maas en via de knooppuntenroute gaan we rijden. Vanaf de camper fietsen naar het water en over een soort dijk bereiken we de Belgische plaats Kessenich (2000 inw.), tegenwoordig 1 gemeente met Kinrooi. Kessenich is het meest noordoostelijke plaatsje van België, deels gebouwd in de riviervlakte van de Maas en deels op een Middenterras. Op dit terras was de grond geschikt voor landbouw. Op dit hogere deel heeft men een prehistorische begraafplaats en 2 uit de Romeinse tijd gevonden. Bij Thorn en ook hier liep de Romeinse Heirbaan van Maastricht naar Nijmegen en een aantal delen zijn blootgelegd een klein stukje verderop op de terrasgrond van de Maas. Door het baggeren zijn een aantal Maasplassen ontstaan die nu o.a. gebruikt worden voor recreatie en wij fietsen er grotendeels omheen. Kessenich heeft een St. Martinukerk waarvan het oudste deel uit de 12e – 14e eeuw is en vlakbij is een grafkapel van de adellijke familie Michiels uit 1899 met onderaan het heuveltje een H. Hartbeeld. 

In Kinrooi liggen een paar jachthavens aan de Maasplas en aan het einde van de plas komen we aan bij het voet-/fietsveer (met de naam President Willy Claes) over de Maas naar Nederland. We hebben geluk want in oktober gaat het veer alleen nog in het weekend. De jongen die het veer bestuurt ziet ons aankomen (hij ligt aan de kant in Nederland) en steekt de Maas over. Mondkapjes op bij het opstappen op het veer en tijdens het betalen van de overtocht (1,20 € p.p.) en als hij weer achter zijn loket staat kunnen bij ons de mondkapjes weer af. Waar wij staan te wachten is het grondgebied van Ophoven en in het verleden lagen hier een aantal hoeven en een watermolen maar door diverse overstromingen eind 17e eeuw verdween hier de bewoning.

Als we aan de overkant staan, zijn we op een soort eiland in de Maas en bij het plaatsje Ohé en Laak. (Ohé = 660 inw. – Laak = 220 inw. Maar van oudsher zijn ze 1 gemeenschap.) Langs het eiland werd in de jaren 20 van vorige eeuw het Julianakanaal aangelegd. Vlakbij het water zijn resten van een oud kasteel en wij stoppen bij de St. Annakapel, herbouwd in 1896. Er stond hier in de 17e eeuw al een kapel voor de bewoners van het kasteel maar die werd begin 18e eeuw gebruikt voor de protestante eredienst. Eind 19e eeuw is die afgebroken en kwam deze ervoor in de plaats. De deur blijkt niet op slot dus nieuwsgierig als ik ben ga ik naar binnen om even een kijkje te nemen. Bij de kapel is ook een monument ter nagedachtenis aan de bemanning van een geallieerde bommenwerper die hier in de buurt neerstortte in 1941. De hele bemanning kwam daar bij om.

We fietsen verder en het volgende stadje is Stevensweert, nog op hetzelfde eiland. Het is een vestingstadje tussen de 2 Maasarmen, gesticht door de Spanjaarden die hier tijdens de 80jarige Oorlog waren. Zij hebben de bastions aangelegd met de grachten en ravelijnen (buitenwerk van de vesting). Een deel hiervan is in oude glorie hersteld. Op het centrumplein staan een aantal mooie gebouwen en een paar kerken (met helaas de deur dicht maar via een glazen tussendeur kun je een kijkje nemen). In 1702 trokken de Spanjaarden weg en eind 19e eeuw is een deel van de vestingwerken gesloopt. In Stevensweer zijn ook resten gevonden uit de Romeinse tijd zoals een zilveren beker. Het huidige stadje is ontstaan in de Middeleeuwen op het (toen nog) eiland in de Maas. Eind 19e eeuw kwam er een brug over de Oude Maas. In het voormalig gemeentehuis is nu een streekmuseum – op het plein staat ook de R.K. Stephanuskerk en naast het museum vind je de N.H. kerk met ernaast een toegangshek tot het familiegraf van de kasteelheren.

Om vervolgens in Maasbracht uit te komen moeten we met de fiets 2 keer een brug oversteken om weer op het “vasteland” uit te komen. Hier liggen de drieling sluizen tussen het Julianakanaal en de Maas. Ze zijn gigantisch en hebben het grootste verval van alle sluizen in Nederland: bijna 12 meter. Maasbracht is een van de belangrijkste binnenhavens en vroeger werd hier de steenkool geladen via een tramlijn op de binnenvaartschepen. We nemen een kijkje bij de sluizen (er is geen actie) – eten en drinken wat op een bankje aan het water en zien langzaam de lucht veranderen van helder naar regendreiging. We besluiten dan ook om een stuk langs de Maas te fietsen en de oversteek te maken naar Wessem, aan de linkeroever van de Maas. Hier begint het een beetje te regenen en we fietsen dus terug naar de camper maar het wordt ook snel weer droog zodat we nog even een kijkje kunnen nemen bij de Grote Heggerplas in Thorn. Hier worden op dit moment huizen aan de waterkant gebouwd, bestemd voor recreatie. Genoeg voor vandaag en we hebben een rustig avondje met soep en vooraf klaargemaakte hutspot met draadjesvlees. Morgen richting Maastricht