De Friese Elfsteden en hun speciale fonteinen uit 2018: 3 – 16 september 2020 (7)

10 september: Bolsward – Harlingen

We willen vandaag naar Harlingen maar we mogen natuurlijk niet de fontein van Bolsward overslaan. Dat is namelijk de volgende stad op de Elfstedentocht. En aangezien we bij de sluis willen staan, waar de plaatsen beperkt zijn, gaan we op tijd op stap en maken we alleen een korte stop in Bolsward.  Ook Bolsward was vroeger een Hanzestad met later textielindustrie en een belangrijke boter- en kaasmarkt tot de veepest toesloeg. Er zijn diverse grachtjes in de stad en aan een ervan parkeren we de camper om te voet het centrum in te lopen. Er is markt op de Appelmarkt. Bolsward is natuurlijk ook bekend vanwege de distilleerderijen: De Stiekeme Stoker – Sonnema Beerenburg – bierbrouwerij en zelfs een whisky stokerij.

Het stadhuis staat in de steigers en daar vlakbij is de fontein: De Vleermuis, van de Belg Johan Creten. Het is een nuttig dier – jaagt op insecten – in Azië symbool voor rijkdom, geluk en een gezegende ouderdom. In Nederland staat de vleermuis vooral voor duistere krachten maar ook voor reddende kracht (Batman!). Het zijn vaak waterspuwers aan de gevels van de kerken en zij zouden de demonen op afstand houden. Bij Tarot staat de vleermuis voor wedergeboorte. De vleermuis hier heeft een trap op zijn rug dus je kunt er op klimmen om de vleermuis symbolisch te overwinnen. De fontein staat hier omdat in Tjerkwerd, bij Bolsward, elk jaar de kolonie vleermuizen wordt geteld.  De bronzen vleermuis staat bij de ruïne van de Broerekerk uit de 13e eeuw. Franciscaner monniken (minderbroeders – een bedelorde) bouwden hier een klooster en een kerk en gingen prediken in de omgeving. In 1990 was er een grote brand maar de muren mochten blijven staan. In 2008 is er een glazen dak opgekomen.

We nemen de foto’s – bekijken de ruïne en gaan naar Harlingen. Het is nog geen 25 km. richting Afsluitdijk en dan langs de kust naar de camperplaats. Die is op moment van aankomst nog vol maar er gaan een paar mensen weg. Samen met een ander wachtend echtpaar kunnen we ons binnen een half uurtje installeren en de stroom aansluiten. De zon schijnt dus stoeltjes naar buiten voor de koffiepauze en lunch en dan op de fiets de stad verkennen en natuurlijk naar de fontein hier.

Die ligt in het water bij de Zuiderpier en is een ontwerp van Jennifer Allora en Guillermo Calzadilla (Puerto Rico) en het is een potvis omdat Harlingen vroeger de walvisvaart had. Je moet wel weten of vragen waar het dier zich bevindt want het is een beetje achteraf: om de haven heen – langs het strandje en naar het einde van de pier fietsen. De dame die ik spreek heeft het over een lachertje en men blijkt niet echt tevreden te zijn over het ontwerp van 18 m lang en17,5 ton zwaar van piepschuim en polyester hars. En: de fontein doet het niet meer. Hij zou elke 7 minuten moeten spuiten tegelijk met een walvisgezang. De potvis zit vast aan de bodem: bij eb is hij helemaal te zien – bij vloed deels onder water en bij hoogwater is hij niet te zien. Op het einde van de pier is wel een mooi uitzicht op de Waddenzee en de veerboten die redelijk vaak vertrekken naar Ameland en Terschelling. Je kunt de eilanden ook in de verte zien liggen.

Wij fietsen uitgebreid langs de havens – over de pier – langs het strandje (bij de Stenen Man, vroeger een grenspaal en dit is een replica van het beeld uit de 16e eeuw) en door het historische centrum. De stad bestaat al sinds de 12e eeuw toen er een klooster kwam in Almenum. Het werd een van de rijkste en de monniken hebben de grachten aangelegd voor de handelsvaart. Vroeger hoorde ook de stad Griend hierbij maar na de St. Luciavloed is het verzwolgen en bleef er slechts een zandplaat over. In de 80 jarige Oorlog trokken veel Protestantse Vlamingen naar de stad en in de 17e eeuw kwam er een marinehaven.  De stad was lid van de Hanze en lag lang in de schaduw van Franeker. Bijnaam van de Harlingers is tobbedansers: stampen met de voeten in een tobbe om de wol te reinigen. Het allereerste programma van de Tros, Tobbedansers, is dus ook hier opgenomen.

Langs de grachten in de stad staan vele mooie panden met fraaie gevelstenen. Die dienden vroeger als huisnummer. Vele panden waren vroeger de pakhuizen. Bij de haven zijn ze een kiosk aan het opbouwen want er komt in het weekend een Foodtruck festival. Morgen nog een rondje door het centrum om de gevelstenen te fotograferen en dan op de fiets naar Franeker