De Friese Elfsteden en hun speciale fonteinen uit 2018: 3 – 16 september 2020 (1)

3 september: naar Kampen

We zijn weer 2 weken thuis geweest en na 1 week beginnen we ons alweer af te vragen waar we naar toe willen. Al een tijdje op mijn verlanglijstje is het verkennen van de Elfstedenroute in Friesland.  We zijn in de afgelopen jaren wel een paar keer met de trein naar Leeuwarden afgereisd en er zelfs ook een weekend met hotelovernachting doorgebracht maar de rest van Friesland is min of meer onbekend voor ons. Vanuit Brabant ga je ook niet zo snel even naar het noorden maar nu met de camper maakt het niet meer uit of we naar noord – oost –zuid of west reizen. We kunnen gewoon onze wensenlijst gaan afwerken.

In 2018 was Leeuwarden Culturele hoofdstad en bij de bekendmaking daarvan, een paar jaar eerder, is het idee opgekomen om in alle 11 steden van de Elfstedentocht een fontein te plaatsen. Die moesten dan worden ontworpen door internationale kunstenaars (waarom niet de lokale zou je je kunnen afvragen!) en allemaal tegelijk op 18 mei 2018 worden onthuld. Er kwam natuurlijk hier en daar kritiek en de gemeenschap zou er voor moeten opdraaien en sommige fonteinen vielen absoluut niet in de smaak. Er is zelfs een documentaire gemaakt over alle schermutselingen in de 11 steden. Wij gaan dus de Elfstedenroute rijden, soms met de  camper soms op de fiets en wel in de volgorde van de 11 steden die de schaatsers rijden.

Dat betekent dat we gaan beginnen in Leeuwarden maar dat is redelijk ver van huis dus we maken een tussenstop. Op 2 september laden we een aantal spullen in de auto, inclusief de vouwfietsen en gaan we naar Klaaswaal. Op de boerderij van schoonzus Ria staat de camper veilig en droog in een loods als we niet op stap zijn. We kunnen hier op ons gemakje inladen – bedden opmaken – kleding opruimen – koelkast vullen – water tanken en Ria vindt het heerlijk als we komen en kookt die dag dan voor ons. We slapen in de camper die nacht en na ontbijt en douche op de boerderij kunnen we vertrekken.

Ons doel vandaag is de vroegere Hanzestad aan de IJssel, Kampen. We zijn hier al een paar keer vlakbij geweest maar zijn nooit gestopt om de stad te bezoeken. Op he parkeerterrein bij het stadhuis en zwembad zijn 7 speciale camperplaatsen en als wij aankomen is er nog plaats genoeg om te kiezen. Langs het gras gaan we dus staan zodat aan onze deurkant geen andere camper past. Het regent maar het is lunchtijd dus eten we eerst een paar boterhammen. Als het droog is gaan we wandelen door de stad. Het is nog geen 100 m naar de Cellebroederspoort en dan staan we in het centrum van de stad die ligt aan de IJssel die even verderop uitmondt in het IJsselmeer en Keteldiep. Al in de 12e eeuw was er bebouwing (van hout) en vanaf de 13e eeuw komt de naam Kampen voor in de boeken. De stad met zijn haven was in de Middeleeuwen net zo belangrijk als Rotterdam nu. De vloot bestond uit Koggeschepen en men haalde zout uit Portugal om via de Oostzee te verhandelen aan de Hanzesteden in het noorden. Begin 15e eeuw sluit Kampen zich ook aan als Hanzestad en men bouwt de eerste brug over de rivier. Als de IJssel verzandt neemt de handel wat af en in de 19e eeuw bloeit hier de tabaksindustrie, voornamelijk als thuiswerk. (in 1880: 1,5 miljoen sigaren per week) Dit zal duren tot W.O.II Begin 19e eeuw wordt een deel van de stadsmuren gesloopt.

Het centrum is overzichtelijk – gezellig – leuke winkels en via de Koornmarktpoort komen we aan de kade. Hier staat o.a. de synagoge uit 1847 die tot 1943 dienst deed. Toen zijn alle Joden weggevoerd en na de oorlog is de synagoge niet meer in gebruik genomen. De gemeenschap is naar Zwolle getrokken. Het gebouw is nu een expositieruimte. In het water liggen grote zeilschepen te wachten op toestemming van de regering om met groepen mensen uit te mogen varen, maar helaas. Op de voormalige Koggewerf ligt een replica van een koggeschip uit de 14e eeuw en ook is er een klein vissershuisje nagebouwd. Weer in het centrum nemen we een kijkje in Onze Lieve Vrouw- of Buitenkerk uit de 14e eeuw. Buitenkerk ook genoemd omdat de kerk toen buiten de oorspronkelijke stadsmuur lag. Tot de reformatie voor de katholieken, later voor de gereformeerden. Eind 18e eeuw niet meer in gebruik en het werd zelfs een paardenstal voor verschillende legers. Begin 19e eeuw werd het gebouw aan de katholieken teruggegeven. Er volgden allerlei restauraties (na instortingsgevaar) en sinds 2011 is het weer volledig in gebruik.

Midden in de stad staat het oude stadhuis van Kampen, gotisch en met vele pinakels aan de gevel en uit de 14e eeuw. De renaissance elementen zijn na een brand toegevoegd in de 16e eeuw. Behalve een trouwzaal die nog gebruikt wordt is er in het oude raadhuis het Stedelijk museum. Wat ook veelvuldig te zien is in Kampen zijn de grote reclames aan de gevels die er al 10tallen jaren geleden zijn aangebracht. We strijken neer op een terrasje voor een kopje koffie en gaan dan langzaamaan richting camper. Onderweg kopen we een nog warme kip aan het spit voor de avondmaaltijd en ik kom op straat iemand tegen die in maart nog met mij op reis was in Zuid-Spanje. De wereld is klein!

Morgen gaan we naar Leeuwarden waar de Elfstedentocht altijd van start gaat.