Verrassend Polen: 18 – 24 juli (7 daagse reis Kras) 5

23 juli 2018 - Auschwitz, Polen

Dag 6: Auschwitz en Birjkenau

Vandaag een zware dag voor ons. We gaan het voormalige concentratiekamp Auschwitz en Birkenau bezoeken. Maar zoals onze gids Mikel ons daar zal vertellen: ik leid elke dag mensen rond en ik vertel het verhaal elke dag opdat het nooit meer zal gebeuren.

toegangspoort: arbeit macht freiVoor groepen moet je het bezoek regelen en wij hebben een afspraak voor de rondleiding om half 10. Het is ongeveer een uur rijden maar ik moet me ook een half uur van te voren melden want de gids moet opgeroepen worden – we moeten door security (alleen kleine tasjes mogen mee) en we krijgen headsets mee. Een paar mensen van de groep hebben gekozen niet mee te gaan en dat kan natuurlijk. Als we aankomen hebben we nog even tijd voor een kopje koffie en dan begint de rondleiding die een paar uur zal duren.

We beginnen bij de poort met het opschrijft “arbeit macht frei” waar de gevangenen en orkest moest spelen als de ploeg ging werkenelke dag nar buiten moesten om te werken op het land – de boerderijen etc. en dat allemaal begeleid door marsmuziek, gespeeld door andere gevangenen.

Auschwitz is de Duitse benaming voor het Poolse stadje Oswiecim dat was ingenomen door de Duitsers in mei 1940. Hier stond een verlaten kazerne en moest dienen om de grote aantallen gearresteerde Polen te huisvesten (alle intellectuelen uit het land plus geestelijken etc)

plattegrond van het complexUit de omliggende dorpen werden de bewoners verdreven en werd het kamp vergroot. De vooral Joodse inwoners van dit gebied werden naar getto’s gebracht – 1200 huizen werden gesloopt en er kwamen werkplaatsen – magazijnen en onderdak voor het kamppersoneel. In de huizen kwamen kwamen de officieren van de SS te wonen.

We krijgen een rondleiding over het terrein en ook gaan we een aantal barakken binnen met info over het hele gebeuren. We zien een hele hoop spullen die achter zijn gelaten na het doden van de gevangenen: brillen – koffers – hulpmiddelen als bekers - borden etc.kunstbenen – borstels – haren (werden verkocht aan textielindustrie) – schoenen – kleding etc. etc. Ook veel foto’s over de aankomst van de mensen – schifting al op het perron – sommigen konden (meestal maar 3 maanden) werken en anderen gingen meteen naar de gaskamers en crematoria. Voor het doden van de mensen werd Zyclon B gebruikt en in een paar minuten volgde verstikking en de dood

In totaal zijn er 1,1 miljoen Joden uit Europa naar Auschwitz gebracht maar ook zigeuners – homo’s – communisten – verzetsmensen – politieke gevangenen – Jehova – intellectuelen – prostituées etc.

hier kwam iedereen aan met de treinNa de wandeling kunnen we alles even laten bezinken en gaan we met de bus een paar kilometer verder naar: Auschwitz II en Birkenau:

Hier vond vooral de genocide plaats van de Joden en de zigeuners. Aangelegd in oktober 1941 op 3 kilometer  van Auschwitz I bij het dorpje Brzezinka = Birkenau = Berkenweiland. Dit was het kamp voor de “Endlösung” = de poort van de dood met rails uit 1944 = de eindhalte

Bij de ingang staat een wachttoren bij de poort. Dit kamp is 2,5 bij 2,5 km met 300 ruïnes van de gaskamersbarakken: in augustus 1944 zaten hier ongeveer 90.000 gevangenen. Nu zijn er nog 45 barakken te zien van baksteen en van 22 houten barakken die verdwenen zijn kun je nog zien aan de bodem waar ze hebben gestaan. Hier is alleen terrein te zien + het perron met een monument voor de slachtoffers van het fascisme. Het monument is uit 1967 en in 21 talen + de ruïnes van de crematoria en de gaskamers en de vijver voor de asresten.

De bouw begon in 1942 en was in vol bedrijf tot de SS  het opblies in november 1944 om de sporen uit te wissen. In oktober  was crematorium IV opgeblazen door opstandelingen = gevangenen = commando die de gevangenen uit de gaskamers moesten halen.

op het perron begon de schiftingFeiten en cijfers: 1,1 miljoen Joden kwamen aan in Auschwitz waaronder 438.000 uit Hongarije en velen uit Frankrijk en Polen - 150.000 Polen – 23.000 zigeuners – 15.000 Russische krijgsgevangenen – 25.000 buitenlanders uit 28 landen. 900.000 Joden werden nooit geregistreerd maar gingen rechtstreeks naar de gaskamers. 400.000 mensen werden geregistreerd waaronder 200.000 Joden. Bij het oprukken van en bevrijding door de Russen kwam de evacuatie op gang en zij die konden lopen begonnen aan de dodenmars in het Derde Rijk. Op 27 januari 1945 werd het kamp bevrijd en er waren toen nog 7000 levenden waaronder 300 kinderen die allemaal totaal uitgeput waren

Diep onder de indruk gaan we weer terug naar Krakau en hebben we de rest van de middag vrij. Tijd om alles te laten bezinken en om eventueel de stad in te gaan om wat rond te kijken. Morgenochtend hebben we nog een stadstour met een Nederlands sprekende gids in Krakau voor we naar huis gaan. (nu ik dit schrijf ben ik in Tallinn (Estland) en vanmiddag gaan we met de trein naar St. Petersburg)

Foto’s