12 daagse Excursiereis Feestdagen in Spaanse stijl (Kras natuurlijk) 22 dec. - 2 jan. (5)

Dag 5: 26 december 2019   Bezoek aan de stad Córdoba

Voor de Spanjaarden is Kerst voorbij terwijl men in Nederland nog de 2e Kerstdag vrij heeft. In Spanje is het belangrijkste feest natuurlijk op Kerstavond en dat is in Nederland niet zo ingeburgerd. Behalve het gaan naar de Nachtmis natuurlijk. Córdoba staat op het programma vandaag omdat ik het heb omgedraaid met a.s. zondag. De kathedraal in de moskee wordt dan gebruikt voor de missen en is dan pas na 3 u open voor het publiek. We vertrekken om half 9 want het is een lange rit. Onderweg, in de buurt van Lucena zullen we een koffiestop houden. De ochtenden zijn nog koud maar als we aankomen in Córdoba schijnt een heerlijk zonnetje.

De Feniciërs hebben hier een kolonie gesticht en de Romeinen heersen hier vanaf de 2e eeuw voor Chr. O.a. de Vandalen verwoesten de stad in de 5e eeuw en de bloei van de stad komt pas onder de Moren in de 8e eeuw. In 711 vallen zij het Iberisch schiereiland binnen (via Gibraltar) en al in 716 is de stad de hoofdstad van een nieuw kalifaat in het zuiden van Spanje en staat de stad bekend als: Qurtubat al-wadi-alkabir = rijke stad aan de grote rivier. Wadi-al-kabir wordt later Guadalquivir (voorheen, in de Romeinse tijd de Betisrivier genoemd) Qurtubat wordt later verbasterd tot Córdoba.

De volgelingen van Abd Al-Rahaman (opvolgers van Mohammed in Damascus) beginnen halverwege de 8e eeuw met de bouw van een moskee en het gebied komt helemaal los van Damascus. In de 10e eeuw is de stad zelfs de hoofdstad van het westelijk Kalifaat (Bagdad de hoofdstad van het oostelijke kalifaat) en het is dan de meest welvarende stad van Europa met een universiteit – bibliotheek – ziekenhuizen – moskeeën – badhuizen – paleizen etc. en de stad is ommuurd met 22 km lange muren. Door irrigatie was de omgeving vruchtbaar en de landbouw stond op een hoog peil. Vanaf de 11e eeuw brokkelt de macht af en het kalifaat valt uiteen in kleine deelstaatjes. Uiteindelijk wordt de stad herovert door de Christenen (De Reconquista) in 1236 door koning Ferdinand III. Veel wordt tijdens die veldslag verwoest maar de koning had nadrukkelijk opdracht gegeven de moskee te sparen. In de 16e eeuw zal in de moskee een kathedraal worden gebouwd met toestemming van koning Karel V.

Uit de Romeinse tijd is nog een deel over van de brug over de rivier. Die is vaak gerestaureerd maar een deel is nog helemaal origineel. Wij stappen ook uit aan de overkant van de rivier omdat we daar een mooi zicht hebben op de brug en de moskee/kathedraal. De stad lag aan de Via Augusta: van Hispania via Gallia naar Rome. In een deel van de stad hebben tot aan 1492 altijd Joden gewoond in hun eigen wijk: La Judería.

We gaan allereerst een wandeling maken door deze wijk. Op een pleintje staat een standbeeld van de Joodse arts en geleerde Maimonides en aan het einde van de straat bevindt zich de enige overgebleven synagoge in Andalusië (er zijn er nog 2 over in Toledo). We gaan de synagoge dus bezoeken. Gebouwd begin 14e eeuw in Moorse stijl met een gedeeltelijke verdieping voor de vrouwen. De bouw was al in de Christelijke tijd en de muren waren oorspronkelijk geschilderd in verschillende kleuren. De verdrijving van de Joden kwam in 1492, het jaar waarin de Katholieke Koningen het land weer eenheid brachten door Granada te veroveren, het laatste Moorse bolwerk. Hierop besloten ze dat alle Joden voor het einde van het jaar het land moesten verlaten. De gebedsruimte is bijna 7 bij 6,5 m en dus redelijk klein waardoor we soms moeten wachten op andere groepen die binnen zijn.

Hierna lopen we door een paar kleine straatjes naar het bloemenstraatje voor een foto met de minarettoren en bij de moskee aangekomen hebben we vrije tijd voor winkeltjes – kijken – wat drinken en lunchen. Ik lunch zoals gewoonlijk wat tapas in mijn favoriete eethuis: Bodegas de la mezquita

Om half 3 heb ik namelijk afgesproken met de (verplichte) gids voor het bezoek aan de Mezquita/Kathedraal. Ook het audiosysteem (oortjes) is verplicht en sinds kort gaat ook het bezoek aan dit monument op tijd! Je moet aangeven hoe laat de groep naar binnen gaat en met welke gids en binnenkort moet dit allemaal via internet geregeld gaan worden.

Bij binnenkomst staan de groepen meestal perplex en weet je in het begin niet waar je moet kijken. De moskee is in 4 fases opgebouwd. 785 – 833 – 961 – 987. De stad werd steeds groter en de moskee moest meegroeien. In totaal zijn er 4 delen: 3 achter elkaar gebouwd en de laatste aanbouw was langs de hele zijkant. Probleem was dat de Mihrab (de gebedsnis) in de Qiblawand steeds moest worden afgebroken en weer opgebouwd. De gebedsnis wijst niet naar Mekka maar naar Marokko en dat heeft te maken met het grondplan waar op gebouwd moest worden (en bovendien is alleen Allah perfect). Het hele gebouw is nu 130 x 180 m en het is de grootste moskee buiten het MiddenOosten. Nog steeds staan er 850 zuilen in het complex maar in het verleden waren er meer dan 900.

Na de Reconquista namelijk (1236) werd de moskee weer gebruikt als kerk. Er kwamen wat kapellen midden in het complex en wat later een kleine kerk bij de 2e aanbouw (je ziet nog een roosvenster in de buitenmuur en een Christusbeeld aan een kapelmuur). Begin 16e eeuw wilde men een grote kathedraal in het midden bouwen en met toestemming van Karel V is dat ook gebeurd. Hij zou later spijt krijgen toen hij het resultaat zag (Op huwelijksreis kwam hij even langs) maar juist vanwege deze kathedraal staat het hele complex nog op zijn plaats. De kathedraal is groot – renaissance – koorstoelen – barokorgel en er moesten 63 zuilen weg en het dak moest open voor de koepel. In de sacristie staan kerkschatten uit de 15e – 20e eeuw en vooral de monstrans is indrukwekkend (begin 16e eeuw). Nog steeds gaat de monstrans op Sacramentsdag in processie door de straten (60 dagen na Pasen).

We hebben na de rondleiding nog tijd om door de moskee te lopen voor nog meer foto’s en ook is er nog gelegenheid om wat te drinken. Om half 5 vertrekt de bus weer voor de terugrit naar de kust. Dat is een lange rit dus we stoppen even in de buurt van Antequera bij hotel La Sierra waar diverse groepen van Kras altijd de nacht doorbrengen bij het begin van een rondreis.

Morgen gaan we met een groot deel van de groep naar Gibraltar, de Engelse kolonie aan de kust